در هفته «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی؛ زبان فارسی میراث مشترک معنوی» اجلاس زبان فارسی به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در دو شهر تاریخی – ادبی مشهد و نیشابور در سه روز برگزار شد.

برگزاری این اجلاس در دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری مدیریت همکاریهای علمی بین‌المللی و گروه زبان و ادبیات فارسی در روز دوشنبه 16 مهرماه 1403 و با حضور استادان و پژوهشگران خارجی از کشورهای فیلیپین، عراق، پاکستان، افغانستان، قزاقستان، ارمنستان، تایلند و استادان داخلی با محوریت زبان فارسی انجام شد.

در ابتدای این اجلاس دکتر حمیدرضا دانش ناری، مدیر همکاریهای علمی بین المللی دانشگاه ضمن خوشامدگویی به مهمانان، خاطرنشان کرد آنچه موجب برگزاری این نشست شده است زبان فارسی است، که میراث معنوی پیشینیان و نماد کهن پارسی است. وی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد را یکی از قدیمی ترین گروه‌های دانشگاه دانست که جایگاه والایی دارد و همچنین نامگذاری دانشگاه فردوسی خود بیان کننده این جایگاه است. دکتر دانش ناری، نمودهای زبان فارسی را از جمله، عشق و عرفان، خنده و گل، شادی و وصال دانست که در شعر شاعران برجسته ایرانی از گذشته تا کنون می‌توان یافت.

 سپس دکترمحمدجعفر یاحقی، استاد پیشکسوت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود رشته زبان و ادبیات فارسی اولین رشته است که در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1334 تاسیس شده است. وی ابراز امیدواری کرد سال آینده با همکاری مسئولین دانشکده، هفتادمین سالگرد گروه زبان و ادبیات فارسی را برگزار نمایند. وی با اشاره به تهدیدهای زبان فارسی در سال های اخیر بر لزوم حفظ یکپارچگی تاکید کرد. از جمله راهکارهایی که وی برشمرد مرکز آموزش زبان فارسی بود که یکی از مراکز مهم در کشور است و هر ساله فارسی آموزانی از کشورهای مختلف در آن فارسی را یاد می‌گیرند و محققان برجسته‌ای چون دیک دیویس در این مرکز فارسی را یاد گرفته‌اند.

در ادامه این نشست دکتر سیدمهدی زرقانی، عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، زبان فارسی را جمهوری جهانی زبان فارسی دانست و افزود چهره‌هایی چون فردوسی، حافظ، سعدی، سنایی و ... فرصتی به ما می‌دهند که ما می‌توانیم از طریق زبان و ادبیات فارسی ارتباطات انسانی بین دولت‌ها و ملت‌ها را گسترش دهیم. از این رو، باید گفت که زبان فارسی، واقعا میراث معنوی مشترک بشر است و نه مربوط به یک جغرافیای خاص. وی آموزش زبان فارسی را مقدمه‌ای برای آشنا شدن با ادبیات فارسی دانست که ادبیات فارسی می‌تواند زبان ما را بین‌المللی کند و می‌تواند افق‌های تازه‌ای را باز کند. همچنین وی با اشاره به دوران کرونا افزود استفاده از فضای مجازی می‌تواند زمینه ارتباطات خوبی را فراهم کند.

در این نشست که اساتید زبان فارسی از کشورهای فیلیپین، تایلند، قزاقستان، ارمنستان، افغانستان، پاکستان و عراق حضور داشتند، پیشنهادهایی مبنی بر همکاری بین دو کشور در حوزه آموزش زبان فارسی و زبان کشور میزبان بیان نمودند و زبان دوم هم در دانشگاه‌های ایران به صورت متقابل، آموزش داده شود.

نکته دیگر آن بود که اساتید ایرانی که به خارج از کشور اعزام می‌شوند، به صورت علمی این آموزش را انجام دهند و صرفا یک مترجم نباشند. موضوع مهمی که در این نشست توسط اساتید خارجی مطرح شد، چالش شغل برای دانشجویان زبان فارسی در کشورهای دیگر است. نبود بازار کار در این عرصه، باعث شده است که انگیزه‌ها برای آموزش زبان فارسی، کمرنگ شود.

همچنین در این نشست، پیشنهاد شد که زبان فارسی به صورت پایه‌ای و از سنین پایین در مدارس خارجی آموزش داده شود.تمرکز بر روی تولیدات ادبی مشترک بین اساتید و فعالان حوزه زبان فارسی داخل و خارج کشور، یکی دیگر از موضوعاتی بود که اساتید خارجی مدعو به هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، بر آن تأکید کردند.سوق دادن پایان نامه‌های مرتبط با زبان و ادبیات فارسی به تولیدات ادبی و انتشار مجلات مشترک به زبان فارسی در دانشگاه‌های خارجی، درخواست‌هایی بود که اساتید زبان فارسی خارجی، به آن اشاره کردند.

بخش پایانی اجلاس، شعرخوانی فارسی آموزان اداره آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان بود که با خوانش اشعاری از مولانا، علاقه خود به زبان فارسی را نشان دادند.