بیست و یکمین نشست از سلسله نشست‌های انجمن ترویج زبان و ادب فارسی با محوریت آشنایی با آموزش زبان فارسی در مصر با حضور دکنر محمد نورالدین عبدالمنعم، رئیس سابق گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الازهر مصر، دکتر احسان قبول، رئیس کارگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز فردوسی و علاقه‌مندان این حوزه دوشنبه، 9 خرداد ماه 1401 بصورت مجازی برگزار شد.
در ابتدا دکتر احسان قبول، مصر را تمدنی کهن دانست که بر همه فرهنگ‌های جهان تاثیر گذاشته است و آثار فرهنگی و معماری و تمدنی زیادی را به وجود آورده است و بخش اعظمی از آثار اندیشمندان مصری در طول تاریخ نقش مهمی در تطور تمدن اسلامی داشته است. وی افزود: مردم مصر به فرهنگ علاقه‌مندند و این فرهنگ در آثار شاعران مصری مانند صلاح عبدالصبور موج می‌زند. تمدن مصر و ایران دوشادوش هم باعث تکامل فرهنگی شده اند و از آنجا که آموزش زبان فارسی در کشورهای عربی از مصر آغاز شده است و بنا به دلایل سیاسی در 4 دهه اخیر روابط ما با مصر کمتر شده است، اما امیدواریم فراتر از این مسائل روابط دانشگاه‌های ایران و مصر افزایش یابد و بخصوص با وجود افرادی مانند دکتر محمد غنیمی هلال بتوانیم ادبیات تطبیقی را گسترش دهیم. دکتر قبول با اشاره به حضور استادان پیشکسوت گروه زبان و ادبیات زبان فارسی مرحوم دکترمحمد علوی مقدم در مصر به عنوان استاد اعزامی، بر لزوم شناخت آثار ادیبان و محققان مصری تاکید کرد.
سپس دکتر عبدالمنعم ضمن تشکر از دکتر احسان قبول، با اشاره به پیشینه پژوهشی خود که 44 کتاب در حوزه زبان و ادبیات فارسی و 187 مقاله تا کنون به چاپ رسانده است، در خصوص اهمیت و جایگاه زبان و ادب فارسی و روابط تاریخی و فرهنگی ایران و مصر توضیحاتی را ارائه کرد. وی زبان فارسی را زبان فرانسه شرق دانست که در آسیا گسترش یافته است. دکتر عبدالمنعم با اشاره به تاثیر و تاثرات زبان فارسی و عربی به بزرگانی چون نظامی و حافظ و مولوی و ابن سینا اشاره کرد که آثار ابن سینا به عربی و فارسی است و برخی از نویسندگان فارسی مقدمه کتاب‌های فارسی خود را عربی نوشته اند از آن جمله تذکرة الاولیا عطار و لباب الالباب عوفی را می‌توان نام برد. وی با توجه به پیشینه روابط تاریخی و فرهنگی ایران و مصر و سفر افرادی مانند ناصرخسرو و سعدی به مصر، به برخی از واژه های فارسی که در گویش مصری رایج است، اشاره کرد.
دکتر عبدالمنعم افزود: زبان و ادبیات فارسی در مصر اهمیت دارد، چون مصری‌ها معتقدند زبان فارسی عامل مهمی است که باعث وحدت فکری میان مسلمانان شده است و رساله‌های زیادی به دست پژوهشگران مصری نوشته می‌شود و مجلات زیادی هم به چاپ می‌رسد. همچنین زبان فارسی به عنوان زبان دوم در برخی رشته‌ها در دانشگاه الازهر مصر پذیرفته شده است و مصر می‌توان گفت یکی از بزرگترین کانون‌های آموزش زبان و ادبیات فارسی است. در دانشگاه‌های مصر دانشجویان به مدت 4 سال درسهایی را درباره زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی می خوانند. وی با توجه به اهمیت یادگیری زبان فارسی و عربی گفت: یادگیری زبان عربی برای ایرانیان و یادگیری زبان فارسی برای عرب زبانان بسیار مهم است و با توجه به اینکه این دو زبان از زبان‌های زنده دنیا هستند و روابط گسترده کشورهای عربی و ایران این مساله بسیار اهمیت دارد.
پس از آن دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز فردوسی، ضمن تشکر و قدردانی از دکتر عبدالمنعم، و با توجه به پیوندهای ادبیات فارسی و عربی از گذشته تا کنون بر گسترش این روابط از طریق دانشگاه های ایران و مصر تاکید کرد. وی افزود: با توجه به اینکه در مرکز زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد اکثر متقاضیان عرب زبان هستند، رسالت ما برقراری ارتباط زبانی میان اهل زبان است و در حوزه زبان و ادبیات فارسی یک میراث گرانبها داریم که قدر شناسی از این میراث گرانبها یکی از وظایف ماست و بخش عمده‌ای از آن فهمیدن مفاهیم و اشتراکات زبانی و فرهنگی عربی و فارسی است. دکتر تقوی ابراز امیدواری کرد با گسترش روابط ایران و مصر شاهد حضور استادان و دانشجویان مصری در مرکز فردوسی باشیم و مقدمات حضور آنان به صورت مجازی و در قالب دوره‌های تابستانی و غیره در مرکز فردوسی فراهم شود.
بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ بود که شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح کردند و دکتر عبدالمنعم به آن پاسخ داد.
