هفدهمین جلسه از سلسله جلسات انجمن ترویج زبان و ادب فارسی دوشنبه 16 اسفند ماه 1400 با حضور دکتر امیدالله محموداف، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نوایی ازبکستان و دکتر احسان قبول، رئیس کارگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی و جمعی از علاقه مندان به این حوزه در سامانه ادبی کانکت بصورت مجازی برگزار شد.
ابتدا دکتر احسان قبول ضمن معرفی دکتر امیدالله محموداف بر حمایت استادان فعال در کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی خارج از کشور تاکید کرد و با برگزاری دوره‌های دانش افزایی و آشنایی بیشتر با فضای داخل کشور می‌تواند باعث گسترش و غنای زبان و ادبیات فارسی شود.
سپس دکتر امیدالله محموداف، ضمن سپاسگزاری از دانشگاه فردوسی مشهد، ابراز امیدواری کرد که این جلسات ادامه دار باشد. وی ابتدا در خصوص پیشینه آموزش زبان فارسی در ازبکستان توضیحاتی ارائه کرد که از زمان تیموریان دو زبانگی در سرزمین ماوراءالنهر به وجود آمد و می‌توان گفت امیر علی شیرنوایی ترکی را زنده کرد و بر اهمیت آن افزود و از این دوره به بعد بود که زبان ترکی در کنار زبان فارسی جای گرفت. وی با اشاره به اینکه در آن دوران با کمک زبان فارسی قواعد صرف و نحو عربی و سایر علوم در ازبکستان آموخته می‌شده است، به مقایسه وضعیت تدریس زبان فارسی در قدیم و حال پرداخت از جمله اینکه در قدیم نمره دهی وجود نداشت اما در مدارس جدید این موضوع هست.
دکتر امیدالله افزود : پس از تاسیس اولین دانشگاه در آسیای مرکزی مدرسه مسلمانان ترکستان دانشکده شرق شناسی در آنجا افتتاح شده بود. در این دانشکده آموزش زبان فارسی به عنوان زبان تخصصی تدریس شده است و فارغ التحصیلان این دانشگاه توانستند که آثاری را ترجمه کنند. از مشهورترین دانشجویان این دانشگاه شااسلام پروفسور شامحمداف بود که بیش از 90 اثر در زمینه ادبیات کلاسیک و مدرن ایران و مجموعه شعر و داستان کوتاه تالیف کرده است. شامحمداف سهم بزرگی در ترجمه آثار ده‌ها شاعر خاورمیانه داشته است، به ویژه ترجمه و انتشار3 جلدی شاهنامه، غزلیات حافظ به ازبکی که بسیار ارزنده است. او اولین کسی بود که رباعی عمر خیام را به صورت شاعرانه به ازبکی ترجمه کرد و جایزه بین المللی فردوسی (1973) را دریافت کرد. احمد جان قران بکوف دومین فارغ التحصیل دانشگاه تاشکند می باشد که بیش از 12 کتاب و حدود 100 مقاله علمی و ده ها مجموعه رمان و داستان کوتاه از زبان فارسی ترجمه کرده است و در حوزه حافظ شناسی بسیار کار کرد و و اولین کسی که در ازبکستان دستور زبان فارسی به زبان ازبکی نوشته شده است، احمد جان قران بکوف است. یکی دیگر از نوایی شناسان برجسته ازبکستان محمد جان امام نظروف است که علاوه بر آموزش زبان فارسی به دانش آموزان نکات ظریف و جذابیت‌های ادبیات کلاسیک را مورد مطالعه قرارداده است و رساله دکتری ایشان مشکلات روش هنری در اثر حماسی امیر خسرو دهلوی بوده است و کتاب‌های زیادی در حوزه نوایی‌شناسی دارد. دکتر امیدالله یکی دیگر از متن شناسان برجسته زبان و ادب فارسی در ازبکستان را شهرت سراج الدینوف معرفی کرد که به زبان فارسی در خصوص علیشیر نوایی مطالعه کرده و حدود 200 مقاله و بیش از 10 اثر دارد.
دکتر امیدالله محموداف در خصوص وضعیت آموزش زبان فارسی در دانشگاه تاشکند از 5 استاد زبان و ادبیات فارسی این دانشگاه نام برد که اولین استاد در این دانشگاه غازی یف علیشیر نعمتاویچ است که بیش از 50 مقاله و کتاب در حوزه نوایی شناسی دارد. دومین استاد این دانشگاه عزت الله یق پرویز عنایت الله یویچ استاد زبان فارسی و پژوهشگر است و رساله دکتری ایشان بررسی آثار امیر علیشیر نوایی در ایران است که بیش از 20 مقاله را تالیف کرده است. همچنین دکتر توردی یاواهلکر کاملاونا و دکتر تویچی یاوا آیدین صیف الله یونا و دکتر امیدالله محموداف از دیگر استادان دانشگاه تاشکند هستند. دکتر امیدالله بیش از 15 مقاله و یک کتاب در حوزه دستور زبان فارسی تالیف کرده است و در زمینه سنت نامه نویسی در عهد تموری تحقیق و پژوهش می کند.
بخش پایانی این نشست پرسش و پاسخ بود که شرکت کنندگان سوالات خود را مطرح کردند و دکتر امیدالله محموداف به آنها پاسخ داد.
