تعداد بازدید: 431

روز سه شنبه 16 اسفند 1401 در مراسم اختتامیه " نخستین جشنواره جذب دانشجویان بین‌المللی در ایران " از دانشگاه فردوسی مشهد بعنوان برگزیده اول جایزه ملی ثریا و اداره دانشجویان بین‌المللی دانشگاه، بعنوان اداره بین‌الملل برگزیده ملی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان امور دانشجویان تقدیر شد.
در این جشنواره بیش از 60 دانشگاه و موسسه آموزش عالی فعال در حوزه بین‌الملل حضور داشتند. در حاشیه این جشنواره، نمایشگاهی از توانمندی‌ها و دستاوردهای دانشگاه‌ها در این زمینه نیز برگزار شد.

احسان قبول که زبان‌های بومی و محلی ایران را دختران زبان فارسی می‌داند، از تهدیدهایی که بر اثر برخورد و سیاست‌گذای نادرست به‌وجود می‌آید می‌گوید و به بیان علت لزوم تغییراتی در چارچوب تحولات زبانی می‌پردازد.

این عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی و مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی و امور دانشجویان غیرایرانی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص این‌که چه میزان از حساسیت‌ها در بزنگاه‌های مختلف راجع‌به زبان فارسی و همچنین زبان‌های قومی و محلی جایز است، اظهار کرد: فارسی، زبانی‌ست که بیش از دوهزاروپانصدسال پیشینۀ مکتوب تاریخی دارد و سه مرحله را تا رسیدن به زبان کنونی طی کرده است؛ فارسی باستان که اوج نمود ادبی آن، فارسی اوستا است، فارسی دورۀ میانه که اوج آن در فارسی پهلوی است و دوره سوم، فارسی جدید که مربوط به دورۀ پس از اسلام است و از شاهنامۀ ابومنصوری آغاز می‌شود و پس از گذران بیش از هزارسال با سبک‌های شعری مثل: خراسانی، عراقی، هندی و سبک دورۀ بازگشت و ادبیات نو به امروز رسیده است. در حوره نثر نیز، سبک‌ها و دوره‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است. 

قبول سپس گفت: فارسی از نوادر زبان‌هایی در جهان است که پس از دوهزاروپانصدسال، علی‌رغم این‌که دو دورۀ دگردیسی بنیادین را طی کرده تا به امروز مانده و در حوزه‌های مختلف ادبی، فرهنگی، اجتماعی و خصوصا علمی توانسته تولید محتوا کند و اندیشه را به صورت زبانی بدل کند و ارتباط‌برقرارکنندۀ جوامع فارسی زبان باشد. لذا، فارسی، یک میراث بشری است و فقط برای جامعۀ ایران نیست؛ دوهزاروپانصدسال حیات خود را دنبال کرده و شاهکارهایی ادبی را در سطح جهانی عرضه کرده است.

این مدرس زبان و ادبیات فارسی در ادامه با بیان این‌که یکی از نقاط قوت و برتری زبان فارسی، ادبیات فارسی و شخصیت‌های ادبی است، افزود: علی‌رغم این‌که سده‌ها از حیات هرکدام از این شخصیت‌ها گذشته اما همچنان به‌عنوان مرجع و ملجا فکری و عاطفی جهانیانند. به عنوان مثال، شعر و ترجمۀ شعر خیام نیشابوری همچنان در سطح جهان، خصوصا در کشورهای انگلیسی‌زبان مخاطب دارد. مولانا به‌عنوان یکی از شاعران پرمخاطب کشور امریکا لحاظ می‌شود و پس از ترجمۀ کلمن بارکز، از سال 1990 به بعد همچنان پس از شکسپیر، یکی از محبوب‌ترین شاعران در امریکا است و اهمیت او در حدی‌ست که فیلم‌هایی با حضور هنرپیشه‌های تراز اول هالیوود دربارۀ مولانا و شمس و زندگی و آثار مولانا ساخته شده و کرسی‌های مولاناشناسی یا رومی‌شناسی برپا شده است.

احسان قبول به دیگر شاعران کلاسیک ادبیات فارسی اشاره کرد و گفت: گوته شیفتۀ حافظ است و همین انگیزه شد تا بنیان‌گذار مکتب رمانتیسیم در غرب فارسی یاد بگیرد. همچنین سعدی و در اوج همه این‌ها فردوسی بزرگ است. این‌ها کسانی هستند که آثارشان مخاطب دارد و علاوه‌بر ایرانیان، جهانیان هم شیفتۀ آن‌ها هستند.

این عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در عین حال بیان کرد: در این مدت زمان بیش از هزارسال، از دورۀ حکومت سامانیان تا دوره حال حاضر، زبان رسمیِ اداری و دیوان سالاری کشور ایران فارسی بوده است. لذا نیاز به یک زبان رسمی برای رابطه میان احاد جامعه، آموزش، پژوهش، مکاتبات اداری، رسانه‌های مختلف و... هستیم که این زبان (فارسی) قابلیت خود را نشان داده و نیاز به اثبات قابلیت‌های آن نیست. بیش از این، باید نسبت به حفظ و تقویت این زبان و پدید آوردن آثار ادبی و هنری به این زبان کوشا باشیم.

قبول پس از این، با بیان این‌که ایران متشکل از قومیت‌های مختلف است و این قومیت‌ها گاه گویش‌ها و زبان‌های خاص خود را دارند نیز اظهار کرد: اگر سیاست‌گذاری درستی و با آن‌ها درست رفتار نشود، این زبان‌ها از جهت زیست‌بوم فرهنگی ایران فرصت هستند. در واقع، این زبان‌ها، دختران زبان فارسی هستند. مادر، زبان فارسی است و این دختران در دامن این مادر رشد پیدا کرده‌اند و در مناطق مختلف، وسیله ارتباط محلی هستند. بنابراین از حیث بحث آموزشی زبان فارسی، باید این مناطق دوزبانه لحاظ شوند.

او که معتقد است از حیث فرهنگی، زبان فرهنگ ایجاد می‌کند، ادامه داد: به لحاظ زیست بوم فرهنگی، هر گوشۀ ایران بوی خاص خود را دارد. از جهت گردشگری، فرهنگ‌شناسی تطبیقی، زبان‌شناسی تطبیقی، گویش‌شناسی تطبیقی، تاثیر و تاثری که زبان مادری با زبان‌های در دامن خود دارد، یک فرصت است و باید این زیست بوم فرهنگی برای زبان‌ها و گویش‌های مختلف فراهم و از این جهت فرهنگ‌شناسی شود. کودکان و اشخاصی که در این مناطق دوزبانه هستند، فرصت دارند از همان آغاز با دو زبان آشنا شوند و این از جهت بحث‌های آموزشی و پرورشی یک فرصت تلقی می‌شود. وقتی هم‌وطنان ما در آذربایجان به زبان ترکی تسلط دارند، به‌راحتی می‌توانند با کشورهای ترکیه و آذربایجان ارتباط برقرار کنند و می‌توانند فرهنگ و تمدن ایران زمین را که قدمت تاریخی زیادی دارد معرفی کنند و معرف ایرانِ کهن، تاریخی، فرهنگی، هنری و ادبی باشند و صورت اصیلی را از ایران و مردم آن به نمایش بگذارند.

احسان قبول ایرانیان دوزبانه را رایزنان فرهنگی ایران دانست و در عین حال گفت: اما اگر نسبت به زبان فارسی و زبان‌های قومی برخورد و سیاست‌گذاری نادرستی شود، همین به یک تهدید تبدیل می‌شود؛ یعنی همین‌که بخواهیم این دختران را در عرض زبانِ مادر در نظر بگیریم و نگاه‌های تعصب‌آمیزی از سوی مناطق وجود داشته باشد که بخواهند زبان مادری و رسمی را نقض کنند یا زبان رسمی و مادری هیچ مجالی برای تنفس دختران خود ندهد.

او در پاسخ به پرسشی درخصوص تاثیر رخدادهای سیاسی در دهه‌های اخیر (همانند دوره استعمارگری انگلیس در ایران) بر زبان فارسی نیز بیان کرد: زبان یک نهاد اجتماعی است و جامعه در حال تغییر است. بنابراین زبان هم به‌عنوان یک نهاد اجتماعی دائماً در حال تغییر است. قطعا این دوره هم پشت سر گذاشته خواهد شد و زبان دگرگونی و دگردیسی‌های سبکی را به خود خواهد دید. این طبیعی است که کلمه‌هایی تولید شوند و کلمه‌هایی از بین بروند و کلمه‌هایی هم تغییر معنا پیدا کنند و تا حدی اتفاقات نحوی در زبان صورت بگیرد.

قبول با تاکید بر این‌که تغییر یک زبان، در حد تغییر واژه‌ها و گسترش ظرفیت‌های نحوی و معناشناسی نه تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت است، گفت: زبانی که تغییر نکند، یعنی آن جامعه و زبان مرده است. اما تهدید آن‌جاست که این تغییرات آن‌قدر سریع باشد که ارتباط تاریخی خود را با ادوار پیشین از دست بدهد. در حالی که ما همین حالا، با زبان فارسی فعلی می‌توانیم بخش اعظمی از شاهنامه، آثار حافظ و سعدی را بخوانیم. این یعنی تحول زبان فارسی طبیعی بوده است. ولی در مورد انگلیسی این‌طور نیست.

این مدرس دانشگاه فردوسی مشهد در پایان با بیان توصیه‌هایی توضیح داد: برخی از نویسندگان به گونه‌ای ننویسند که صرف و نحو بیمار و مریضی داشته باشد و ارتباط زبان با متون پیشین از دست برود و بر سبک خوانش و نویسندگی دیگران تاثیر بگذارد. در حوزۀ توسعه و ساخت واژگان، هر چه بیشتر واژه تولید کنیم، یعنی انتقال معنا دقیق‌تر خواهد بود. تغییرات در صورتی که در چارچوب تحولات زبانی باشد، لازم است. و در صورتی خطر ایجاد می‌شود که باعث گسست با پیشینه تاریخی زبان فارسی شود.

ایسنا پیش از این نیز در گفت‌وگوهایی با غلامعلی حداد عادل و سجاد آیدنلو به موضوعات یادشده پرداخته است

تعداد بازدید: 934

تعداد بازدید: 361

افتتاحیه برنامه اجرایی هفته فرهنگی دانشگاه بصره عراق و دانشگاه فردوسی مشهد و بازدید از نمایشگاه کتاب و نقاشی استادان دو دانشگاه در روز سه‌شنبه 22 آذرماه 1401 با حضور دکتر احد ضابط سرپرست دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر سعد شاهین رئیس دانشگاه بصره، دکتر شعبانی معاون آموزشی دانشگاه، دکتر وریدی معاون اداری و مالی، دکتر غفاری معاون فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی، دکتر قبول مدیر همکاری های علمی بین المللی و امور دانشجویان غیر ایرانی و جمعی از اساتید و دنشجویان دو دانشگاه در تالار رودکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در ابتدای مراسم دکتر ضابط ضمن خیرمقدم و خوشامدگویی و تشکر از مهمان نوازی دانشگاه عراق در مدت کوتاه سفر هیأت رئیسه دانشگاه به عراق گفت: علی‌رغم کوتاه بودن سفر، این اراده در بین مسئولین دو دانشگاه مبنی بر همکاری‌های جدی و مشارکت‌ شکل گرفت که البته تحقق این برنامه به اقدامات هر دو طرف بستگی دارد. وی در ادامه اشاره کرد: با توجه به اشتراکات فرهنگی، روابط دوستانه و همسایگی به این همکاری‌ها بسیار خوشبین هستم.

سرپرست دانشگاه فردوسی مشهد با آرزوی سفر خوش و قبولی زیارت، سخنان خود را پایان داد.

دکتر سعد شاهین رئیس دانشگاه بصره ضمن خرسندی از اجرای هفته فرهنگی در دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: به برکت حضور امامان معصوم، افتخار میزبانی هیأت دانشگاه‌های مختلف را داریم اما امضای تفاهم‌نامه با دانشگاه فردوسی و محقق شدن برنامه‌ها با اجرای هفته فرهنگی بسیار امیدوار کننده است. وی افزود هر چند در دوران کرونا و با وجود محدودیت‌ها نیز همچنان سمینارهای الکترونیکی با استادان دانشگاه فردوسی برگزار می‌شد و ارتباط باقی بود.

رئیس دانشگاه بصره در ادامه از افتتاح مرکز آموزش زبان فارسی در دانشگاه بصره خبر داد. همچنین اعلام کرد در طی این سفر مرکز آموزش زبان عربی در دانشگاه فردوسی مشهد نیز افتتاح خواهد شد.

دکتر سعد شاهین، با توجه به برگزاری تعداد زیادی مراسم در خارج از کشور عراق اظهار داشت: تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و عراق و ایجاد حس مشترک میان آن‌ها لزوم همکاری را بیش از پیش پررنگ می‌کند. همچنین در طول این سفر به دنبال استفاده از تجربیات دانشگاه فردوسی مشهد هستیم تا بتوانیم دانشگاه بصره را نیز ارتقا دهیم.

وی در پایان برای ادامه داشتن برنامه‌های تفاهم‌نامه علی‌رغم تغییرات افراد ابراز امیدواری کرد و برای مردم هر دو کشور آرزوی صلح، امنیت و رفاه داشت.

در ادامه مراسم، عبدالکریم البصری سرکنسولگری عراق در ایران، از حضور هیأت بصره در ایران ابراز خوشحالی کرد و از مسئولان دانشگاه فردوسی خواست تا درهای دانشگاه را به روی اهل بصره باز بگذارند.

وی همچنین از وجود ولایت امام رضا (ع) در تمام این منطقه خبر داد و اشاره کرد: طبق تجربه افراد مختلف، مشهد احساس آرامش خاصی در افراد ایجاد می‌کند. وی افزود هیأتی که به ایران آمده است از همه نظر بسیار توانمند است و امیدوارم که بتوان بهترین بهره برداری را از این هیأت داشت.

عبدالکریم البصری در پایان سخنان خود، ضمن اشاره به دیپلماسی عمومی که دیپلماسی قرن 20 است گفت: حتی اگر روابط دولتی و سیاسی میان ایران و عراق وجود نداشته باشد نباید به عمق و میزان روابط مردم ایران و عراق لطمه‌ای وارد شود و بر ماست که زمینه‌ها را برای ارتباطات علمی و آکادمیک فراهم کنیم.

دکتر غفاری معاون فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد برگزاری اولین هفته فرهنگی را مایه افتخار دانست و اشاره کرد: برگزاری هفته فرهنگی با برگزاری جلسه‌های متفاوت میان مسئولین دو کشور صورت گرفت. هدف متعالی که در ذهن هر دو دانشگاه است، اعتلای فرهنگ اسلامی در شرق است که امیدوارم بتوانیم با همکاری به آن دست پیدا کنیم. وی اظهار داشت: وجود فاصله مکانی و تفاوت‌های زبانی و جغرافیایی باعث از بین رفتن ارتباط قلبی میان دو کشور نمی‌شود.

در ادامه مراسم، از عوامل برگزارکننده دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه بصره عراق تقدیر و تشکر به عمل آمد و مسئولان هر دو دانشگاه از نمایشگاه کتاب و نقاشی استادان بازدید کردند.

لازم به ذکر است در پی امضای تفاهم‌نامه همکاری میان دو دانشگاه و برنامه‌ریزی جهت همکاری‌های علمی، فرهنگی و ورزشی، افتتاحیه اولین هفته فرهنگی در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. هفته فرهنگی از 21 آذرماه آغاز شده و تا 24 آذرماه ادامه دارد و نمایشگاه کتاب و نقاشی استادان دو دانشگاه نیز در مجتمع کانون‌های دانشگاه فردوسی مشهد برقرار می باشد.

تعداد بازدید: 304

کارگاه آموزشی دانش افزایی استادان دانشگاه های هند با حضور 8 تن از استادان دانشگاه های هند از تاریخ 24 خردادماه لغایت 31 خرداد ماه در مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری اعضای هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد و مدیریت همکاری‌های علمی و بین المللی و امور دانشجویان غیر ایرانی برگزار گردید. در این کارگاه اعضای هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر محمد جعفر یاحقی، دکتر محمد تقوی، دکتر احسان قبول، دکتر سید مهدی زرقانی، دکتر محمد جواد مهدوی مباحث مختلف مرتبط با آموزش زبان و ادبیات فارسی را به مدت 28 ساعت ارائه کردند. همچنین دکتر جعفر چهارمحالی در این کارگاه به بررسی پیدایش و سیر خط نستعلیق پرداخت.

در روز اول این کارگاه دکتر محمد تقوی، رئیس مرکز فردوسی و عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی درباره ادبیات داستانی معاصر فارسی سخن گفت و با توجه به عناصر داستانی قدیم و جدید به پیام‌های اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی این داستان‌ها پرداخت. سپس دکتر سید مهدی زرقانی با توجه به شرح سیر تطور دوره های تاریخ ادبیات فارسی، عوامل بیرونی متن از جمله وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در کانون های ادبی موثر دانست. در روز دوم این کارگاه، دکتر محمد جعفر یاحقی، در ابتدا در خصوص معرفی قطب علمی فردوسی شناسی و کتابخانه قطب علمی توضیحاتی ارائه کرد. وی با اشاره به تاریخچه این قطب درباره نسخ خطی افزود: متن‌های مکتوب هر ملتی سرمایه‌های فرهنگی آن ملت هستند و یکی از قلمروهای مهم پژوهشی برای پژوهشگران می‌تواند متن باشد.

در ادامه این روز، دکتر محمد جواد مهدوی، با اشاره به دستور تاریخی فارسی و منابع این حوزه با مثال هر موضوع دستوری را توضیح داد. سپس دکتر جعفر چهارمحالی در نشستی با موضوع «بررسی پیدایش و سیر خط نستعلیق را ارائه کرد که در آن از اولین نمونه آثار موجود خط نستعلیق و قواعد این خط توسط میرعلی تبریزی و خوش نویسان مشهور پس از وی و رواج خوشنویسی در شبه قاره سخن به میان آمد.

از دیگر جلسات این کارگاه با موضوع آموزش زبان و ادبیات فارسی و روش شناسی پژوهش های ادبی بود که دکتر احسان قبول، به معرفی و تدریس پنج جلد کتاب آموزش نوین زبان فارسی پرداخت. دکتر احسان قبول با اشاره به چهار مهارت زبان فارسی بر لزوم استفاده ترکیبی این مهارت های چهارگانه اشاره کرد و روش ارتباطی را در آموزش زبان موثر دانست. وی ضمن مروری بر آخرین دستاوردها در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی به معرفی سامانه آموزش الکترونیک زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد پرداخت و با اشاره به دوران کرونایی دو سال اخیر به دستاوردهای دانشگاه فردوسی مشهد در آموزش مجازی زبان فارسی خصوصا در حوزه تولید محتوای مجازی بر اساس مجموعه کتاب‌های آموزش نوین زبان فارسی اشاره کرد و کارآمدی این سامانه مجازی را در طی سال گذشته برای تدریس مجازی برای بیش از هزار زبان آموز در داخل و خارج کشور تایید شده دانست.

در روز آخر این کارگاه جلسه ای با حضور جمعی از مدرسان مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل شد. دکتر محمد تقوی، ضمن اشاره به تاریخچه این مرکز افزود: این مرکز از نظر تعداد مدرسان، فارسی آموزان و تعداد آزمون‌های برگزار شده از سال 92 تا کنون روندی رو به رشد داشته است و ما از سرتاسر جهان فارسی آموز داشته‌ایم و در طی دو سال اخیر ما از نرم افزارهای مختلف آموزش مجازی متناسب با خواست فارسی‌آموزان آموزش مجازی زبان فارسی را با قوت ادامه دادیم و در حال حاضر این مرکز حدود 50 مدرس و بیش از 3000 فارسی آموخته دارد.

در ادامه استادان دانشگاه های هند ضمن معرفی به چالش های آموزش زبان و ادبیات فارسی در هند پرداختند. دکتر علوی از استادان دانشگاه های هند ضمن معرفی فعالیت هایش گفت: ما در هند با کمبود منابع زبان فارسی مواجه هستیم و افزون بر آن از دستورهای قدیم استفاده می کنیم و منابع جدید در دسترس نیست. عدم آشنایی با الفبای فارسی، کمبود منابع فارسی، از مشکلات عمده آموزش زبان فارسی در هندوستان است.

اهدای گواهینامه این کارگاه و هدیه به استادان هندی بخش پایانی این جلسه بود. یادآور می شود طی این کارگاه هفت روزه، تورهای گردشگری به مناطق دیدنی شهر مشهد برای استادان هندی برگزار شد که این استادان از حرم مطهر رضوی، آرامگاه فردوسی، شهر طرقبه، و دیگر مکان های گردشگری شهر مشهد دیدن کردند.